Ο αργαλειός

Όταν ο δάσκαλος έχει μεράκι και αγαπά την δουλειά του πολλά μπορεί να κάνει για να προσφέρει στους μαθητές του τη γνώση και τη χαρά της δημιουργίας. Ο δάσκαλος της Β΄τάξης Μανόλης Μαργωμένος έφτιαξε αυτοσχέδιο αργαλειό για να εξηγήσει στους μαθητές/τριές του πώς λειτουργεί ο αργαλειός. Ένα ερώτημα που προέκυψε στα πλαίσια του μαθήματος της Γλώσσας και της Μελέτης Περιβάλλοντος . Οι μαθητές προσπάθησαν μόνοι τους να πλέξουν με τον αργαλειό, αφού άκουσαν τις οδηγίες του δασκάλου τους, και τα κατάφεραν περίφημα. Λίγα στιγμιότυπα στο βίντεο που ακολουθεί

Λίγα λόγια για τον αργαλειό

Ο αργαλειός είναι μηχανή που χρησιμοποιούνταν για την ύφανση, δηλαδή την εργασία της κατασκευής των υφασμάτων, ο οποίος τα παλιά χρόνια ήταν χειροκίνητος.
Χρησιμοποιήθηκε ευρύτατα κατά την προβιομηχανική εποχή και αργότερα κυρίως στις αγροτικές περιοχές, στην οικιακή οικονομία των οποίων διαδραμάτισε βασικό ρόλο καθώς αποτελούσε το κύριο μέσο ύφανσης και κλωστοϋφαντουργίας. Μετά τη βιομηχανική επανάσταση ο κλασικός, ξύλινος, κινούμενος με μυϊκή ενέργεια αργαλειός αντικαταστάθηκε από την μηχανικό αργαλειό. Σήμερα έχει σχεδόν καταργηθεί καθώς η διαδικασία της ύφανσης έχει μηχανοποιηθεί και στη θέση του αργαλειού χρησιμοποιείται η υφαντική μηχανή. Ο ξύλινος αργαλειός απαντάται μόνο σε ελάχιστα σπίτια απομακρυσμένων περιοχών και σε μουσεία λαϊκής τέχνης.
Στην πατρίδα μας συναντιέται με διάφορα ονόματα, όπως εργαλει-ός, ανυφαντήρι, αργαστήρι, αντίας (Χίος), Ανυφανταριό (Κρήτη), κράβατο και τελερίν (Κύπρος) και κρεβατή στη Μυτιλήνη.

Από την αρχαιότητα συναντάμε αργαλειούς διαφόρων τύπων σε όλες τις γνωστές φυλές. Αποτυπώματα πλεγμένων ινών σε πηλό και μάλιστα με διάφορα είδη ύφανσης, πράγμα που αποδεικνύει χρήση αργαλειού, βρέθηκαν στην Τσεχία και χρονολογούνται 27.000 ετών. Οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως πέτρινα σφονδύλια της νεολιθικής εποχής στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Θεά Αθηνά, προστάτιδα της χειροτεχνίας και των καλών τεχνών, είχε εφεύρει τον αργαλειό. Πιστεύοντας ότι δεν υπάρχει καλύτερη υφάντρα από αυτή, μεταμόρφωσε σε αράχνη την κόρη ενός βαφέα από την Ιωνία που τόλμησε να τη συναγωνιστεί.
Κατά τους μινωικούς χρόνους ξεχωριστή κατηγορία υφασμάτων αποτελούσαν τα πολύ λεπτά υφάσματα (αραχνοΰφαντα), όπως αυτά που απεικονίζονται σε μινωικές τοιχογραφίες της Κρήτης και της Θήρας. Στη Θήρα ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή τα φλοκωτά υφάσματα. Ο Όμηρος αναφέρει τη δεξιοτεχνία των γυναικών στην κλώση και στην ύφανση. Οι ηρωίδες των ομηρικών επών ?η Πηνελόπη, η Κίρκη, η Καλυψώ, η Χρυσηίδα, οι γυναίκες των Φαιάκων- έχουν για κύρια ενασχόληση την υφαντική.